অষ্টাদশ শতাব্দীর শেষ দিকে ইউরোপের শিল্প বিপ্লব (১৭৬০-১৮৪০) এর সময় বস্ত্রশিল্পের এক অভূতপূর্ব উন্নতি সাধিত হয়। ফলে কাপড়ে রং করার জন্য নীলের চাহিদা ব্যাপক বেড়ে যায়। এ ব্যবসা লাভজনক হওয়ায় নীলচাষে বাধ্য করে ইংরেজরা। কিন্তু নীলকররা নীলচাষীদের নানাভাবে অত্যাচার করত, প্রাপ্য দিতনা। নীল চাষে অসম্মতি জানালে তাদের উপর নেমে আসত অবর্ণনীয় নির্যাতন। নীল ব্যবসার জন্য গড়ে উঠে নীল কুঠি।
জেনে নিই
Read more
আমাদের অল-ইন-ওয়ান মোবাইল অ্যাপের মাধ্যমে সীমাহীন শেখার সুযোগ উপভোগ করুন।
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.
1 hour ago
1 x Application (61.91%) | 114ms |
1 x Booting (38.09%) | 69.89ms |
update `subjects` set `view_count` = `view_count` + 1, `subjects`.`updated_at` = '2025-04-18 11:17:56' where `id` = 15784
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `_lft`, `_rgt` from `subjects` where `id` = 15784 limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `show_content`, `num_of_mcq`, `num_of_written`, `des_added_by`, `des_updated_by`, `author_name`, `link_subject_id`, `sub_category_id`, `main_category_id`, `slug`, `meta_og_title`, `meta_keyword`, `meta_description`, `vote`, `view_count`, `icon`, `page_type`, `chapter_name` from `subjects` where (`subjects`.`_lft` between 17155 and 17156) and `subjects`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `short_description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (15784) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `slug` from `sub_categories` where `sub_categories`.`id` in (4878) and `sub_categories`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `user_id`, `completeable_type`, `completeable_id`, `complete_progress`, `is_complete` from `completes` where `completes`.`completeable_id` in (15784) and `completes`.`completeable_type` = 'App\\Models\\Subject'
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `show_content`, `des_added_by`, `des_updated_by`, `author_name`, `link_subject_id` from `subjects` where `subjects`.`id` in (11192) and `subjects`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `short_description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (11192) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `avatar` from `users` where `users`.`id` in (33722) and `users`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `avatar` from `users` where `users`.`id` in (33722) and `users`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select * from (select `questions`.`id`, `questions`.`subject_id`, `questions`.`category_id`, `questions`.`sub_category_id`, `questions`.`board_exam_id`, `questions`.`passage_id`, `questions`.`question_type`, `questions`.`question`, `questions`.`is_duplicate`, `questions`.`status`, `questions`.`image`, `subjectables`.`subject_id` as `pivot_subject_id`, `subjectables`.`subjectable_id` as `pivot_subjectable_id`, `subjectables`.`subjectable_type` as `pivot_subjectable_type`, row_number() over (partition by `subjectables`.`subject_id` order by `questions`.`created_at` desc) as `laravel_row` from `questions` inner join `subjectables` on `questions`.`id` = `subjectables`.`subjectable_id` where `subjectables`.`subject_id` in (15784) and `subjectables`.`subjectable_type` = 'App\\Models\\Question' and `questions`.`status` = 'active' and `questions`.`deleted_at` is null) as `laravel_table` where `laravel_row` <= 5 order by `laravel_row`
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `subjects` where `subjects`.`id` = 15784 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `slug`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt` from `subjects` where (17156 between `subjects`.`_lft` and `subjects`.`_rgt` and `subjects`.`id` <> 15784) and `subjects`.`deleted_at` is null order by `_lft` asc
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `subjects` where `subjects`.`id` = 15784 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `parent_id`, `_lft`, `_rgt`, `slug`, `meta_og_title`, `meta_keyword`, `meta_description` from `subjects` where `subjects`.`id` = 15777 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 1
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `description`, `subject_id` from `subject_descriptions` where `subject_descriptions`.`subject_id` in (15777) and `subject_descriptions`.`deleted_at` is null
Backtrace |
|
select * from `mediables` where `mediable_type` = 'App\\Models\\Subject' and `mediable_id` in (15784)
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `videos`.`video_src_url`, `mediables`.`mediable_id` as `chapter_id` from `videos` inner join `mediables` on `mediables`.`mediable_id` = `videos`.`id` where `videos`.`id` = 0 and `videos`.`video_src` = 'youtube' and `videos`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
select `id`, `name`, `main_category_id`, `slug` from `subjects` where `id` <> 15784 and `parent_id` = 15777 and `main_category_id` = 3 and `subjects`.`deleted_at` is null limit 5
Bindings |
|
Backtrace |
|
select * from `package_plans` where `status` = 'active' and `package_plans`.`deleted_at` is null
Bindings |
|
Backtrace |
|
200
[]
[]
0 of 0array:21 [▼ "x-https" => array:1 [▶ 0 => "1" ] "cookie" => array:1 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjRwYVovaXAvcTVuUzRqd2o3eTJ1UHc9PSIsInZhbHVlIjoiUFI4M1IrdWhoc3NXejlpbzZueFphaHNzSkdiTXhCWXhmY1piZTcrRG1POXdqQ3dkTC8ybjlhTlFCVHdndUZrZlJZalV0Y1BBVXB6dlB3Z2NjTTNqV3pQQkF6WWY4bERqdmFsZlhMSW1EUVlpYXJKTWNNNjY4dGlmUnlHMlU2SXciLCJtYWMiOiI0ZmQxNGRhYjFhMWYwZDJiMWFlZDQ2NGMzYjVlYzQyMzk0ZGM2NTdlMzZlMWE0MTBhOTAwZTkzYTNlMGUxZmZiIiwidGFnIjoiIn0%3D; satt_academy_session=eyJpdiI6IjF5K2NVVTBPRno4NEFMZnR6RDAwVnc9PSIsInZhbHVlIjoiMlNRQ0ozL0ZxNnpGTm5CeE1lRXJpZDZBRjhXZHRSZGFCd09ZdkJPcGlQR2JRUzlpMmpSSm9rN0JPeHlYcGpLOXQ0TktWYnF4L3k1bHNCWXhjYTI3NFFkSlQzUHpqS3lzQUhnMTNyM0RyV1dGQlRubmkvNmFicWw5UlV4WTlZQVAiLCJtYWMiOiJlOTU2MTIzOWVmNTQ3MDcwMTRlYTk5YjhhMTU4NDBiYjkyZGUzYTQ4ZTI5N2ZmYTZlYmFiZmNiNWQ4OGRmYzg3IiwidGFnIjoiIn0%3D ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjRwYVovaXAvcTVuUzRqd2o3eTJ1UHc9PSIsInZhbHVlIjoiUFI4M1IrdWhoc3NXejlpbzZueFphaHNzSkdiTXhCWXhmY1piZTcrRG1POXdqQ3dkTC8ybjlhTlFCVHdndUZrZlJZalV0Y ▶" ] "sec-fetch-dest" => array:1 [▶ 0 => "document" ] "sec-fetch-user" => array:1 [▶ 0 => "?1" ] "sec-fetch-mode" => array:1 [▶ 0 => "navigate" ] "sec-fetch-site" => array:1 [▶ 0 => "none" ] "accept" => array:1 [▶ 0 => "text/html,application/xhtml+xml,application/xml;q=0.9,image/avif,image/webp,image/apng,*/*;q=0.8,application/signed-exchange;v=b3;q=0.7" ] "user-agent" => array:1 [▶ 0 => "Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)" ] "upgrade-insecure-requests" => array:1 [▶ 0 => "1" ] "sec-ch-ua-platform" => array:1 [▶ 0 => ""Windows"" ] "sec-ch-ua-mobile" => array:1 [▶ 0 => "?0" ] "sec-ch-ua" => array:1 [▶ 0 => ""HeadlessChrome";v="129", "Not=A?Brand";v="8", "Chromium";v="129"" ] "cache-control" => array:1 [▶ 0 => "no-cache" ] "pragma" => array:1 [▶ 0 => "no-cache" ] "x-real-ip" => array:1 [▶ 0 => "13.58.245.201" ] "x-forwarded-server" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] "x-forwarded-proto" => array:1 [▶ 0 => "https" ] "x-forwarded-port" => array:1 [▶ 0 => "443" ] "x-forwarded-host" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] "x-forwarded-for" => array:1 [▶ 0 => "13.58.245.201" ] "host" => array:1 [▶ 0 => "debugerror.xyz" ] ]
0 of 0array:2 [▼ "XSRF-TOKEN" => "dKm5mW9XqEjtQMKJprVT3C5hfmUTtoLkHBgEDkIC" "satt_academy_session" => "XHl4L8lBnotEORr1GMX259ISuCpd2sKOcc6G5VkX" ]
0 of 0array:7 [▼ "content-type" => array:1 [▶ 0 => "text/html; charset=UTF-8" ] "cache-control" => array:1 [▶ 0 => "no-cache, private" ] "date" => array:1 [▶ 0 => "Fri, 18 Apr 2025 05:17:56 GMT" ] "x-ratelimit-limit" => array:1 [▶ 0 => "60" ] "x-ratelimit-remaining" => array:1 [▶ 0 => "41" ] "set-cookie" => array:2 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjhGQVZKM2hMeFhCbUkrTFh2dERETlE9PSIsInZhbHVlIjoiRG4vVjRSWEVNSENacGdGMGI0eVNSdzlHaHJseTQ4MVI0VW9uUEJZamEzTW9yUXJYdGpnVGtTOW9uaG1Pdnh2cVhNdWdmNDNJb3NBWS9qdGt0MGR4QzJKQ1pZTlhuOVdTckwzWldQWm8yTGhYQlU0TzdtdExUc2h4SmlseWFpRGMiLCJtYWMiOiI1OTBiYzU0ZTY5Mzc3YmVjNTBkMjU0OTFiNmM4MmQ1NTE5MzhmNzRhNTcxZGYwN2YzNzZkZDcwYmRlNTIyM2FiIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Sat, 19 Apr 2025 05:17:56 GMT; Max-Age=86400; path=/; secure ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjhGQVZKM2hMeFhCbUkrTFh2dERETlE9PSIsInZhbHVlIjoiRG4vVjRSWEVNSENacGdGMGI0eVNSdzlHaHJseTQ4MVI0VW9uUEJZamEzTW9yUXJYdGpnVGtTOW9uaG1Pdnh2cVhNdWdmN ▶" 1 => "satt_academy_session=eyJpdiI6IkM0ZDBzUXp3YW9RRHQ5R3NCYndBZXc9PSIsInZhbHVlIjoiNklDR2FPT3lEWTdyMkxNTFhobUxSbjhJWDgxNmtwTEc4TWtuUCs3NkpFYVR3dURRSXpCRU1KQWdVNGcxem9kdEVEait6bXdTbk5rZldMNXZuTXVxZ3ZzTEFkNm05bDFTR0o0ZWZhb2FnWW9pc2VncE5hQzJqejNRRTFnK25MaDgiLCJtYWMiOiI1NzE3M2QwZDQ1NzU2NDEzMWFkZjllMTgzZTk0ZWIxYWMyYmMwNDUyZGQyNWUwN2QzYzQwMmQ3ODczNTRlNjQ5IiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Sat, 19 Apr 2025 05:17:56 GMT; Max-Age=86400; path=/; secure; httponly ◀satt_academy_session=eyJpdiI6IkM0ZDBzUXp3YW9RRHQ5R3NCYndBZXc9PSIsInZhbHVlIjoiNklDR2FPT3lEWTdyMkxNTFhobUxSbjhJWDgxNmtwTEc4TWtuUCs3NkpFYVR3dURRSXpCRU1KQWdVNGcxem9 ▶" ] "Set-Cookie" => array:2 [▶ 0 => "XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjhGQVZKM2hMeFhCbUkrTFh2dERETlE9PSIsInZhbHVlIjoiRG4vVjRSWEVNSENacGdGMGI0eVNSdzlHaHJseTQ4MVI0VW9uUEJZamEzTW9yUXJYdGpnVGtTOW9uaG1Pdnh2cVhNdWdmNDNJb3NBWS9qdGt0MGR4QzJKQ1pZTlhuOVdTckwzWldQWm8yTGhYQlU0TzdtdExUc2h4SmlseWFpRGMiLCJtYWMiOiI1OTBiYzU0ZTY5Mzc3YmVjNTBkMjU0OTFiNmM4MmQ1NTE5MzhmNzRhNTcxZGYwN2YzNzZkZDcwYmRlNTIyM2FiIiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Sat, 19-Apr-2025 05:17:56 GMT; path=/; secure ◀XSRF-TOKEN=eyJpdiI6IjhGQVZKM2hMeFhCbUkrTFh2dERETlE9PSIsInZhbHVlIjoiRG4vVjRSWEVNSENacGdGMGI0eVNSdzlHaHJseTQ4MVI0VW9uUEJZamEzTW9yUXJYdGpnVGtTOW9uaG1Pdnh2cVhNdWdmN ▶" 1 => "satt_academy_session=eyJpdiI6IkM0ZDBzUXp3YW9RRHQ5R3NCYndBZXc9PSIsInZhbHVlIjoiNklDR2FPT3lEWTdyMkxNTFhobUxSbjhJWDgxNmtwTEc4TWtuUCs3NkpFYVR3dURRSXpCRU1KQWdVNGcxem9kdEVEait6bXdTbk5rZldMNXZuTXVxZ3ZzTEFkNm05bDFTR0o0ZWZhb2FnWW9pc2VncE5hQzJqejNRRTFnK25MaDgiLCJtYWMiOiI1NzE3M2QwZDQ1NzU2NDEzMWFkZjllMTgzZTk0ZWIxYWMyYmMwNDUyZGQyNWUwN2QzYzQwMmQ3ODczNTRlNjQ5IiwidGFnIjoiIn0%3D; expires=Sat, 19-Apr-2025 05:17:56 GMT; path=/; secure; httponly ◀satt_academy_session=eyJpdiI6IkM0ZDBzUXp3YW9RRHQ5R3NCYndBZXc9PSIsInZhbHVlIjoiNklDR2FPT3lEWTdyMkxNTFhobUxSbjhJWDgxNmtwTEc4TWtuUCs3NkpFYVR3dURRSXpCRU1KQWdVNGcxem9 ▶" ] ]
0 of 0array:3 [▼ "_token" => "dKm5mW9XqEjtQMKJprVT3C5hfmUTtoLkHBgEDkIC" "_previous" => array:1 [▶ "url" => "https://debugerror.xyz/admission/%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B2-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%B9-%E0%A7%A7%E0%A7%AE%E0%A7%AB%E0%A7%AF%E0%A7%A7%E0%A7%AE%E0%A7%AC%E0%A7%A6-52240 ◀https://debugerror.xyz/admission/%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B2-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%B9-%E0%A7%A7%E0%A7%AE%E0%A7%AB%E0%A7%A ▶" ] "_flash" => array:2 [▶ "old" => [] "new" => [] ] ]